آیا خدا ناباوران جمعیت اندکی هستند؟

اخیراً در روزنامه ی هیوستون کرونیکل می خواندم که کسی بیخدایان را یک "اقلیت ناچیز" توصیف کرده بود. انگار که فقط حدود چند صد نفر بیخدا و لاادری در ایالات متحده هست، پس باید آنان را یک دسته بنیادگرای عوضی، مثل طرفداران مسطح بودن کره ی زمین یا هواداران داستان هایی آدم ربایی توسط فضایی ها قلمداد کرد. البته این ایراد مرتکب مغالطه ی توسل به اکثریت می شود؛ واقعیت را شمار هواداران آن تعیین نمی کند.
با این حال، بگذارید این خط را پی گیریم، و بپرسیم آیا بیخدایان حقیقتاً یک "اقلیت ناچیز" در جامعه هستند؟
طبق آخرین نظرنجی مؤسسه ی گالوپ، 96% آمریکاییان بزرگسال گفته اند که به خدا باور دارند. اما باید توجه داشته باشیم که پاسخ دهندگان مقصود خود را از "خدا"یی که بدان باور دارند بیان نکرده اند. شکی نیست که فهم اکثریت غالب از "خدا"، همان الوهیت سنتی و فراطبیعی مسیحیت و یهودیت سخت کیش است. اما مسلماً عده ی زیادی هم هستند که وقتی می گویند به خدا معتقد اند، مقصود کاملاً متفاوتی از "خدا" دارند و منظورشان چیزی مثل "خدای درون هر شخص" است. عده ی زیادی یونیتاریَن یا مسیحیان "لیبرال" هستند که وجود خدا را تأیید می کنند، اما "خدا" را به عنوان یک استعاره یا مفهومی سراسر "افسون زدایی شده" تعبیر می کنند. به سخن دیگر، محتوای حقیقی اعتقادات بسیاری از کسانی که می گویند به خدا اعتقاد دارد بیشتر به بیخدایی یا لاادریگری همپایه است تا توحید ادیان سنتی.

ما اجازه دهید بپذیریم که تنها چهار درصد از بزرگسالان ایالات متحده به هیچ گونه خدایی اعتقاد ندارند. احتمالاً این برآورد درصد بیخدایان را دست کم می گیرد، اما برای ادامه ی بحث آن را بپذیریم. مطابق آمار سال 1997 ایالات متحده، جمعیت این کشور حدود 265 میلیون نفر است. اگر "بزرگسال" را کسی تعریف کنیم که بیست سال یا بیشتر دارد، تعداد کل بزرگسالان آمریکا 189 میلیون است که 7.5 میلیون نفرشان بیخدا هستند. مطابق همان آمار، تعداد مسیحیان متودیست ایالات متحده حدود 8.5 میلیون نفر است. پس شماربزرگسالان بیخدای آمریکایی تقریباً برابر کل تعداد متودیست های آمریکاست، که دومین کلیسای بزرگ آمریکا محسوب می شود. عجب اقلیت ناچیزی!
البته آمریکا به مذهبی بودن شهره است. اگر نگاهی به عرصه ی جهانی بیاندازیم، درصد مردمانی که به خدا اعتقاد ندارند بسی افزایش می یابد. میلیون ها نفر در ژاپن و چین به هیچ خدایی اعتقاد ندارند. حتی اگر 1% جمعیت جهان هم به خدا بی اعتقاد باشند، که البته این دست کم گرفتن آمار بیخدایان است، باز هم 60 میلیون نفر بیخدا در جهان زندگی می کنند – تعدادی که قابل چشم پوشی نیست.

------
نوشته ی کیت ام. پارسونز
ترجمه ی امیرغلامی